อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

พิพิธภัณฑ์โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา

พิพิธภัณฑ์โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา

ที่ตั้ง โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา  ถนนสมเด็จเจ้าพระยา  เขตคลองสาน  กรุงเทพมหานคร

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ  -

ผู้ครอบครอง  โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา

ปีที่สร้าง  ปลายรัชกาลที่ 4 – ต้นรัชกาลที่ 5

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2530

ประวัติ

อาคารพิพิธภัณฑ์โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา  เป็นอาคาร 2 ชั้น สถาปัตยกรรมแบบโรแมนติคที่มีการผสมผสานอิทธิพลอังกฤษแบบทิวดอร์ และอิทธิพลสถาปัตยกรรมมัวร์ ตัวอาคารหันหน้าด้านทิศเหนือ มุมด้านตะวันตกเฉียงเหนือเป็นหอคอย เดิมเป็นบ้านพักอาศัยของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) ผู้ซึ่งเป็นขุนนางมาตั้งแต่ครั้งรัชกาลที่ 4 และได้เป็นที่สมุหพระกลาโหมในปี พ.ศ. 2412 ต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชประสงค์จะขยายพื้นที่โรงพยาบาลเดิมที่ปากคลองสาน จึงโปรดเกล้าฯ ให้ซื้อที่ดินเพิ่มเติมรวมทั้งที่ดินและบ้านของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์  จัดตั้งขึ้นเป็นโรงพยาบาลคนเสียจริต ซึ่งได้พัฒนาเป็นโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยาในปัจจุบัน ส่วนบ้านของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ได้ใช้เป็นบ้านพักผู้อำนวยการโรงพยาบาล โดยมีพระยาอายุรเวชวิจักษณ์ (นายแพทย์โมเดิร์น คาธิวส์) เป็นผู้อำนวยการท่านแรกที่ได้พำนัก ณ บ้านหลังนี้ และท่านได้ริมเริ่มให้ปลูกต้นไม้ให้ร่มรื่น มีบรรยากาศแบบสวนป่าอันเป็นแนวคิดการใช้ธรรมชาติช่วยในการบำบัดรักษาผู้ป่วย หลังจาก พ.ศ. 2514 อาคารหลังนี้ก็มิได้ใช้เป็นบ้านพักผู้อำนวยการอีก ต่อมาได้มีการบูรณะครั้งใหญ่ในช่วงปีพ.ศ. 2524-2525 โดยกรมศิลปากร และได้รับการขึ้นทะเบียนโบราณสถาน เมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2528 ภายในอาคารชั้นล่างจัดเป็นห้องรับรองเพื่อใช้ต้อนรับอาคันตุกะสำคัญของโรงพยาบาล ส่วนชั้นบน จัดเป็นห้องนิทรรศการเกี่ยวกับการจิตเวชในประเทศไทย ประวัติ และเครื่องมือเครื่องใช้ในอดีตของโรงพยาบาล  ด้านหน้าอาคารเป็นที่ตั้งของอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์นายแพทย์ฝน แสงสิงแก้ว บิดาแห่งจิตเวชศาสตร์ของไทย

 

Somdet Chaophraya Hospital Museum

Location Somdet Chaophraya Hospital, Somdet Chaophraya Road, Khet Khlong San, Bangkok

Architect/Designer Unknown

Proprietor Somdet Chaophraya Hospital

Date of Construction Late King Rama IV – early King Rama V period

Conservation Awarded 1987 AD.

History

Somdet Chaophraya Hospital Museum is a 2-storey building, facing north, with a tower at northwestern corner. The architecture is Romantic style with English Tudor and Moorish influences. Originally, the house belonged to Chaophraya Surawongwaiyawat, a high rank official in King Rama IV’s reign who became the minister of Defence in 1869, early period in the reign of King Rama V. When King Rama V wished to improve the asylum at Pak Khlong San, more land was bought including the house and land of Chao Phraya Surawongwaiyawat and the Mental hospital was founded, which has developed to the present Somdet Chaophraya Hospital. The house became a residence of the hospital director who resided there. He had initiated the planting of trees to create a natural, forest-like landscape suitable for relaxing and curing the minds, which is still well-conserved as a pride of the hospital. Since 1971, the house has not been used as a residence but restored a rehabilitated as the reception halls on the ground floor, and the hospital museum on the first floor. In front of the house situates the monument of Professor Dr. Fon Saengsingkaew, Father of Thai Psychiatry.